Nurty modernistyczne w przeciwieństwie do stylów historycznych oraz secesji nie wypracowały jednolitych oraz stałych form stylowych, nigdy też żaden z architektów nie stawiał sobie czegoś takiego za główny cel w przypadku swojej pracy. Istniało przede wszystkim dążenie do unikania wszystkie tego co można było określić mianem formalnych cech. Bardzo szerokie ideowe spektrum modernizmu obejmowała między innymi kilka wspólnych zasad i to właśnie one najczęściej stanowiły wyróżnik architektury powstającej pod wpływem modernistycznym. Najbardziej podstawową oraz elementarną zasadą, którą kierowali się architekci tego okresu było przede wszystkim poczucie obowiązku moralnego wobec ludzi i grup społecznych, gdzie architektura w połączeniu z urbanistyką i przemysłem miały spełniać społeczną misję. Podejście do samego projektowania było czysto rozumowym, gdzie wszystkie z powstający form musiały być rezultatem funkcji oraz konstrukcji, czy też wszystkich innych brzegowych warunków. Nietrudno jednak zauważyć kilka wspólnych formalnych cech dla budynków tworzonych w okresie modernizmu. Przede wszystkim dotyczyć będą one przestrzennej dyspozycji takowych budynków, gdzie bryły miały sprawiać wrażenie lekkich, a dodatkowo unikano wręcz jak ognia symetrii. Poszukiwanie efektywnej formy czasami kończyło się fiaskiem i niektóre z budynków ani nie spełniało swoich funkcji, a ich walory estetyczne były wątpliwymi, z pewnością w okresie tym jednak powstało wiele ciekawych budowli użytku społecznego.

Mianem postmodernizmu określamy ogół architektonicznych koncepcji z przełomu wieku dwudziestego oraz dwudziestego pierwszego. Okres ten nastąpił po modernizmie i odcina się całkowicie od jego koncepcji projektowych. Główną różnicę pomiędzy modernizmem, a postmodernizmem stanowić będzie brak awangardowych ambicji, co będzie powodować będzie innymi przedkładanie w architekturze komponowania i kompilowania budynków, a nie poszukiwania czegoś nowego i świeżego, chociaż niektóre z projektów postmodernistycznych także będą bardzo ciekawymi i oryginalnymi. Architektura postmodernizmu cechować będzie się także dodatkowo bardzo dużym pluralizmem i swoją złożonością. Architekci tego czasu twierdzą, że architektura niekoniecznie musi ewoluować z duchem czasu, a być zależną głównie od upodobań inwestora, czy też architekta właśnie.

Modernizm jako nurt w architekturze nie posiadał jednego źródła, ale już od samego początku rozwijał się całkowicie niezależnie i torował całkowicie różne nowego drogi w poszczególnych krajach europy oraz ameryki. Między innymi w wielkiej Brytanii rozwijał się ruch, który cały czas dążył do powiązania z sobą różnych dziedzin sztuki oraz rzemiosła właśnie przy wykorzystaniu architektury. Wywarł on między innymi bardzo duży wpływ na liczne debaty dotyczące architektury w miastach europejskich, z czasem jednak zamarł, w czasie dwudziestolecia międzywojennego.

Urbanistyka modernistyczna także jest inną niż te charakterystyczne dla potrzebnych epok. Najistotniejszym jej zadaniem w tym okresie jest przede wszystkim ekonomiczne a zarazem sprzyjające zdrowiu i wygodzie projektowanie osiedli mieszkaniowych, a nie samo kształtowanie publicznych przestrzeni i ulicznych wnętrz oraz placów. Moderniści byli między innymi za propagowaniem rozdziału danych funkcji na różne obszary miasta, a więc wyróżnienie części czysto przemysłowej, pod zabudowę mieszkaniową, czy też przeznaczonej na centra handlowe i administracyjne. Modernizm wykształcił wiele koncepcji urbanistycznych, gdzie niektóre z nich są z sobą sprzeczne.

Architekci modernizmu zakładali przede wszystkim, że o pięknie danego budynku stanowi przede wszystkim jego funkcjonalność, a w każdym razie przede wszystkim to czy spełnione zostały podstawowe wymagania co do funkcjonalności obiektu. Jednym z naczelnych haseł modernizmu była słynna maksyma jednego z anglojęzycznych architektów według której forma wynika z funkcji, czy też forma następuje po funkcji. Nowoczesny ruch w architekturze z całą pewnością nie może być zaliczony do jednolitego zjawiska i nie posiadał on także jednoznacznej ideologii. W obrębie modernistycznym wyróżnić można było kilkadziesiąt różnych prądów oraz koncepcji tworzenia nowej i świeżej architektury. Same rozgraniczenia pomiędzy tymi prądami są niejasnymi i czasami różnie, które je odróżniają są bardzo drobne i subtelne. W szerszym znaczeniu pojęcie modernizmu obejmować będzie także tak zwany modernizm romantyczny, czyli architekturę, która skupiać będzie się przede wszystkim na indywidualności danego twórcy. W obrębie poglądów architektonicznych i szeroko rozumianego modernizmu mieścić będzie się jednocześnie sceptyczny humanizm jak i radykalny komunizm. Modernizm zakłada także, że budynek jest jedną i pełną całością i w większości przypadków jego zewnętrzna część jak i wewnętrzna są do siebie dopasowane i spójne, co zmienia się już na przykład w postmodernizmie, który odrzuca taką konieczność.

Opierając się o wiedzę encyklopedyczną modernizm zdefiniować będzie można jako swoista grupę specyficznym prądów architektonicznych na świecie, które rozwijały się w pierwszych latach wieku dwudziestego, do jego połowy. Do głównych założeń modernizmu zaliczyć będzie można przede wszystkim chęć całkowitego porzucenia wcześniejszych stylów, które były popularne przez ostatnie dekady ale także od jakiejkolwiek stylizacji. Architektura modernistyczna kierowała się przede wszystkim nowymi metodami twórczymi, gdzie forma, funkcja oraz konstrukcja posiadały o wiele większe i decydujące znaczenie nad istniejącymi uwarunkowaniami materialnymi. Modernizm rozwijał się w większości krajów europejskich i Ameryce, gdzie z resztą został zapoczątkowany, poza tymi obszarami także można zauważyć jego wpływy, będą one już jednak mniejszymi. Jako, że modernizm jest odejściem od dawnych form tak naprawdę trudno będzie wyróżnić w jego przypadku jeden charakterystyczny styl, gdyż jest to szukanie w architekturze czegoś całkowicie nowego oraz odmiennego, z drugiej jednak strony istniało kilka przyjętych zasad, którymi należało się zawsze kierować.

W czasie trwania gotyku najczęściej budowane były kościoły w oparciu o plan bazyliki składającej się z trzech naw, chociaż zachowały się także liczne przykłady, gdzie zastosowanie znajdują rozwiązania czysto halowe. Bazyliki jednak posiadać będą jednak o wiele dłuższy kształt, będą większymi, a ich zwieńczeniem są podłużne prezbiteria. Układ wzbogacają dodatkowo liczne obejścia oraz wieńce kaplic. Fasada zamknięta jest przez jedną, czy też w większości wypadków dwie wieże, na których szczytach obowiązkowo znajdować muszą się dzwony. Czasem spotykane są także rozwiązania gdzie wieże te znajdują się na zakończeniach transeptu, czy też obok niego. W Anglii powtarza się natomiast rozwiązanie, które stosowane było już w okresie romańskim, a natomiast umieszczanie wież na skrzyżowaniu naw głównej i tej poprzecznej. Kościoły, które były wznoszone bardzo często odznaczały się bardzo dużymi rozmiarami. Gotyk w bardzo dużej mierze będzie podkreślał wertykalizm budowli i cechował się szkieletowością konstrukcji. Do charakterystycznych elementów w tym przypadku zaliczyć będzie można łuki przyporowe, ostre łuki posiadające elementy konstrukcyjne oraz sklepienia krzyżowo-żebrowe, co pozwoliło na prawie całkowite wyeliminowanie ściany i zastąpienie jej ogromnymi witrażami na dużych wysokościach. Zawiły i często bardzo różny układ żeber wprowadza do konstrukcji wielu odmian sklepień żebrowych, które zaczynają przybierać coraz bardziej fantazyjne kształty oraz formy, stając się także bardzo dużym walorem estetycznym.

W czasie gotyku największą uwagę w przypadku budynków i zabudowań świeckich przywiązywano przede wszystkim do wzmocnień fortyfikacji obronnych, tak aby mogły one wytrzymać natarcia coraz bardziej skomplikowanych i zawiłych maszyn oblężniczych. Oprócz tego coraz ważniejszą rolę odgrywać zaczęły w miastach ratusze oraz inne budynki użyteczności publicznej, które spowodowały wykształcenie specyficznej odmiany stylu gotyckiego właśnie charakterystycznej dla zabudowań świeckich. Trzeba będzie jeszcze jednak trochę poczekać, aby budowle świeckie były głównym zagadnieniem w architekturze.

Gotyk posiadać będzie szeroką gamę charakterystycznych dla siebie cech, gdzie rozróżnić będzie trzeba jednak budownictwo sakralne oraz świeckie. Mimo wszystko ten pierwszy typ budownictwa, budownictwa sakralnego, cały czas cieszy się o wiele większa popularnością i to właśnie w przypadku niego wyróżnić będzie można charakterystyczne cechy gotyku, do których zaliczymy przede wszystkim strzelistość kościołów, co sprawia wrażenie jakby wyrywały się one ku górze i chciały unieść do Boga, czy też sięgnąć nieba, by przybliżyć Stwórcę wiernym.

W czasie średniowiecza powstały i spopularyzowały się trzy oddzielne style jeśli chodzi o budowanie i projektowanie obiektów, przede wszystkim tych sakralnych. Wyróżnić możemy następujące po sobie, a mianowicie architekturę przedromańską, romańską oraz gotycką, gdzie ta ostatnia z pewnością posiadała największy wpływ na kształtowanie się kolejnych elementów europejskiej architektury. Każdy z tych stylów przez pewien okres cieszył się swoją popularnością, jednak mimo wszystko najdłuższy okres trwania to właśnie czas kiedy powszechnie znany był gotyk.