Nauki i definicje

Locke jest uważany za tego, który jest twórcą klasycznej i czystej postaci empiryzmu w filozofii. Tworzy on swoje idee w oparciu o dane zmysłowe, gdzie sam podaje bardzo prosty schemat oraz zasadę ich powstawania. Bodźce zmysłowe w naszym umyśle tworzą różnego rodzaju wrażenia, które zostają automatycznie dopasowywane oraz grupowane w konkretne obiekty, które przez Locka nazywane są ideami prostymi, może to być jeden, dany i konkretny przedmiot. Idee proste jednak podlegają dalszym procesom myślowym, może nastąpić między innymi ich zestawienie, porównanie, dogłębna analiza, a na podstawie tego tworzone mogą być idee, które są już bardziej złożonymi, występującymi w postaci uśrednionych pojęć, które zawierają całe zbiory prostych idei o wspólnych cechach albo pojęciami uśrednionymi, które zawierają relacje pomiędzy prostymi ideami. Takie idee złożone powstające w ludzkim umyśle zaczynają powoli żyć samodzielnie, jeśli można to tak określić. Mówiąc najogólniej cały czas ulegają one przekształceniom, kolejnym uogólnieniom i tak dalej, co powodować będzie, że z czasem tworzone są idee całkowicie abstrakcyjne, które wydawać by się mogło nie są uzależnionymi od bodźców odbieranych bezpośrednio przez zmysły, w rzeczywistości jednak będą zawsze co najmniej dalekim odbiciem się prostych idei.

Historia Johna Locke zaczyna się w purytańskiej rodzinie w miejscowości Wrington znajdującej się w okolicach Londynu. Ojciec Johna był miejscowym prawnikiem, co z pewnością ułatwiło Johnowi dostanie się do jednej z najbardziej elitarnych londyńskich szkół, a mianowicie Westminster School. Po jej zakończeniu został przyjęty to cieszącej się podobną popularnością szkoły, a dokładniej Christ Church Chollege w Oksfordzie w roku 1652. Studiował on tam szeroki zakres przedmiotów od chemii i medyczyny zaczynając, poprzez teologię, aż po filozofię, szczególnie pisma oraz teksty antycznych filozofów. Otrzymał on tam staranne, czysto klasyczne wykształcenie, ale jednocześnie miał możliwość poznania takich osobistości jak Boyle, czy też Newton. Przez pewien okres czasu jego opiekunem był właśnie Boyle, który zapoznał go z atomistycznym przedstawieniem budowy materii, racjonalistyczną filozofią reprezentowaną przez Kartezjusza oraz szeregiem koncepcji empirystycznych. Pod wpływem tychże właśnie idei Locke wydaje swoje pierwsze dzieło filozoficzne, które pełniło jednocześnie rolę jego pracy doktorskiej. Szerokie pole umiejętności oraz wiedza z zakresu humanistycznego, technicznego oraz medycznego sprawiły, że na Johna bardzo szybko uwagę zwrócił jeden z wpływowych polityków, który tworzył ministerstwo zajmujące się sprawami kolonii brytyjskich, gdzie został on sekretarzem oraz lekarzem osobistym. Sielanka jednak skończyła się kiedy na jaw wyszedł spisek przeciwko królowi Karolowi II, kiedy Locke musiał uciekać do Francji, gdzie przebywał przez cztery następne lata.

John Locke zajmował się przede wszystkim teorią poznania. W ramach jej tworzył cały aparat pojęciowy, który następnie stał się podstawą szerokiego grona kolejnych systemów filozoficznych od empiryzmu zaczynając, aż po samą fenomenologię. Wyjściem do jego rozważań była przede wszystkim fascynacja myślą kartezjuszowską, a z drugiej strony natomiast osąd rzeczywistości, który był bardzo rozsądkowy, przejęty z resztą od Boyla i Bacona. Celem Locka stała się przede wszystkim stworzenie takiego systemu pojęciowego, który byłby w miarę klarowny, przez co mógłby dorównywać samemu Kartezjuszowi, ale jednocześnie o wiele bardziej zgodny z zdroworozsądkowym ujęciem otaczającej rzeczywistości.

John Locke był jednym z najwybitniejszych filozofów angielskich, oprócz tej dziedziny wiedzy wyśmienicie radził sobie także jako lekarz, polityk, politolog, czy też ekonomista. Stworzył on klasyczną postać empiryzmu oraz od podstaw budował teorię tworzenia demokratycznego ustroju oraz rządu. W przypadku ekonomii natomiast był on tym, który stworzył podwaliny pod powstanie nowego kierunku tejże nauki, a dokładniej mówiąc monetaryzmu, co mogło być możliwe dzięki jego teorii wartości pieniądza. Same poglądy filozoficzne Johna Locke opierały się przede wszystkim na teorii poznania, możemy o tym dowiedzieć się więcej z jego dzieła, które wydane zostało w 1690 roku i nosiło tytuł „Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”. Jak wcześniej wspomniano był on także politologiem, gdzie bardzo wiele jego prac dotyczyło właśnie polityki, między innymi mówiły o niej „Dwa traktaty o rządzie” także z roku 1690 Spuścizna, którą po sobie zostawił była inspiracją dla kolejnych filozofów, którzy czerpali z jego dorobku i właśnie o niego opierali swoje wywody filozoficzne.

Koncepcje głoszone przez Kanta odbiły się bardzo dużym echem w europie i miały wpływ na jej filozofię, szczególnie jeśli chodzi zachodnią część starego kontynentu. Po filozofii krytycznej nie sposób już było ujmować pojęć takich jak Bóg, czy też absolut, jak czyniono to przed Kantem. Kantyzm sam w sobie zapoczątkował ruch filozoficzny, który następnie nazwany został idealizmem niemieckim. Do pierwszych poważniejszych krytyków kantyzmu zaliczyć będziemy mogli Hegla, który uznał tą filozofię za zbytnio formalną oraz abstrakcyjną, a przede wszystkim ahistoryczną, co jest już dosyć dużym zarzutem. Mimo wszystko jednak bardzo duża ilość filozofów tworzyła swoje dzieła właśnie w oparciu o transcendentalizm Kanta.

Dotychczasowa filozofia za podstawowy cel stawiała sobie dowiedzenie istnienia Boga oraz duszy, która jest nieśmiertelna, aby właśnie na takich podstawach muc budować podstawowe zasady etyczne. Żaden jednak z dowodów na istnienie takowego rodzaju bytu nie był w pełni odpornym na krytykę. Nie sposób wykazać bowiem, że dane idee faktycznie istnieją, można jednak przyjąć założenie iż tak jest i budować system etyczny na samych postulatach i swojego rodzaju hipotezach. Kant zamiast dowodzić istnienia duszy, czy też Boga, zadowolił się postulowaniem faktów istnienia ich.

Skrajna większość empiryków negowała poznania, które zawierać miałoby w sobie coś z sądów syntetycznych, racjonaliści natomiast twierdzili całkowicie odwrotnie, szukali oni elementarnych sądów syntetycznych, z których istniałaby możliwość wyniesienia całej wiedzy. Empirycy znajdowali się w błędzie twierdząc, że osoba przeprowadzająca eksperyment występuje tylko i wyłącznie w roli biernego obserwatora. W istocie jest on tym, który tworzyć będzie teorię na bazie przyjętych sądów syntetycznych a dopiero teoria ta będzie dawała mu możliwość dokonywania eksperymentów, czy też późniejszego wykonywania wniosków po ich przeprowadzeniu, czy też zakończeniu. To ona właśnie, teoria, decydowała będzie o tym, co uznane będzie za czysto eksperymentalny fakt, a co odrzucone zostanie bezpośrednio jako proceder zakłócający eksperyment. Racjonaliści natomiast nie potrafi odnaleźć żadnego pewnego sądu syntetycznego, któremu nie można byłoby zaprzeczyć, a ich systemy zawierały szereg sprzeczności wewnętrznych, mających swoje odzwierciedlenie na zewnątrz. Mimo to my sami przyjmujemy jakieś założenia, a więc sądy syntetyczne. Sądów tych jednak nie sposób dowieść empirycznie, możemy je jedynie uznawać na drodze czysto rozumowej, a jedynym rodzajem ich prawdziwości będzie tak zwana prawda konieczna. W tym miejscu przeważnie formułuje się dwa podstawowe pytania, a mianowicie czy metafizyka jest w ogóle możliwą oraz w jaki sposób możliwe jest poznanie, które wypływa bezpośrednio z czystego i niezamąconego rozumu.

Kant przyjrzał się i zweryfikował osiągnięcia filozofii do jego czasów i nie obyło się to bez dokonania przez niego krytycznej oceny. Podejście takie nazywał krytycznym. Polegało ono na badaniu elementarnych wniosków, które muszą zostać spełnionymi, aby istniała możliwość przeprowadzenia jakichkolwiek badań. Największym jego dokonaniem, byłą rewizja dotychczasowych koncepcji, które dotyczyły teorii poznania. Był on bardzo twórczym jeśli chodzi o wprowadzanie nowych filozoficznych koncepcji oraz pojęć, miało to jednak swoje uzasadnienie, gdyż musiał on całkowicie od początku wypracować język filozoficzny, tak aby miał możliwość wyrażenia koncepcji przez siebie prezentowanej.

Przez całe swoje życie Immanuel Kant bezpośrednio związany był z Królewcem, gdzie otrzymał solidne wykształcenie, a następnie w roku 1740 rozpoczął swoje studia filozoficzne, jeszcze jako szesnastoletni chłopiec. Na uniwersytecie, gdzie głównie zaciekawiony był naukami przyrodniczymi po raz pierwszy miał styczność z filozofią oświecenia. Studia uniwersyteckie zamknął sporządzoną przez siebie pracą, gdzie zagłębiał się w koncepcje myślowe Leibniza. Sześć lat od rozpoczęcia studiów umiera jego ojciec i Kant zmuszony jest do przerwania dalszej nauki. Aby utrzymać się przy życiu podejmował się udzielania korepetycji, prowadzenia prywatnych lekcji i cały czas kontynuował badania filozoficzne oraz co kilka lat wydawał swe kolejne prace, gdzie pierwsza z nich ukazała się trzy lata po śmierci ojca filozofa, czyli w roku 1749. Ponad pięć lat później udaje mu się zyskać etat na uczelni. Ponieważ pensja uczelniana na jego stanowisku nie należała do najwyższych cały czas jednak prowadził lekcje prywatne, co komentował słowami, że uwielbia towarzystwo pięknych oraz jednocześnie wykształconych kobiet. Przeszedł on w końcu przez wszystkie szczeble uniwersyteckiej kariery, aby w końcu w roku 1770 objąć katedrę logiki oraz metafizyki. Kant tak naprawdę nie miał możliwości spotkania z ludźmi, którzy mieliby możliwość dorównania mu pod względem intelektualnym, gdyż mówiąc uczciwie miasto, w którym spędził większość życia do najbardziej okazałych z pewnością nie należało. Powodowało to między innymi, że w swych filozoficznych dociekaniach polegać musiał na samym sobie.

Był jednym z bardziej wybitnych niemieckich filozofów, jednocześnie zajmował się on wykładaniem logiki i metafizyki na uniwersytecie w Królewcu. Stworzył on między innymi filozofię krytyczną, czy też transcendentalną. W filozofii jego, która tworzona była na przełomie wieku osiemnastego oraz dziewiętnastego widać już o wiele większy rozwój nauk, szczególnie filozofii, która stała się o wiele bardziej zaawansowaną i rozbudowaną niż miało to miejsce wcześniej, w szczególności w czasach antycznych. Filozofia za czasów Kanta i przy jego dosyć dużej pomocy zaczyna interesować się całkowicie nowymi zagadnieniami, coraz bardziej skomplikowanymi i zawikłanymi, a sami filozofowie szukają swoich własnych poglądów i wizji filozoficznych, oryginalnych, takich, które jeszcze wcześniej nie były spotykanymi. Do osiągnięć kantyzmu odwoływać będą się trzy powszechnie znane przez filozofów cechy a mianowicie kontynuacja, rewizja oraz opozycja i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych elementów, które posiadać będą znaczenie w tym właśnie przypadku.